Aflevering 1:
Geschiedenis van “de Lege Wâlden”
De initiatiefnemers van dit blad hebben mij gevraagd een rubriek te verzorgen over met name
de geschiedenis van deze streek. Ik heb hier wel interesse in en zal proberen elke keer een
kleine bijdrage te leveren.
Het is natuurlijk een feit dat beweringen over heel lang geleden nooit met zekerheid vast te
stellen zijn; het blijven altijd waarschijnlijkheden, omdat er niets op schrift over is vastgelegd.
Toch kan men door bodemvondsten en opgravingen veel aan de weet komen.
Het blijkt dat bijna de gehele Lege Wâlden, de naam komen wij later op terug, uit veengrond
bestaat. Het aparte is dat onder die veengrond, op het zand, men veel hout vindt (op ongeveer
2m diepte). Voor een groot deel grote grenen en vurenhouten boomstammen, vaak nog in
goede staat. Er staat beschreven dat uit sommige boomstronken de hars nog uitdrupte als men
ze verbrandde.
In de vorige eeuwen, b.v. de 18e en 19e eeuw zijn uit de Goïngarijpster Poel en het
Sneekermeer meerdere keren stukken hout en boomstronken boven water gehaald.
Snoekbaarsvissers mogen vandaag de dag nog heel graag “op de stobben fiskje” – op de
stronken vissen, zoals men zegt. Stobbe = stronk.
Het hout werd in vorige eeuwen opgedregd, gedroogd en als brandstof, of als het nog hele
gave stammen betrof, als damlegger gebruikt.
Op veel plaatsen in ons gebied is het zo, dat als men met een grondboor het zand opzoekt,
men heel vaak net boven het zand in hout terechtkomt. Het boren gaat dan een stuk
moeilijker. Ook bij graafwerkzaamheden tijdens de ruilverkaveling in de jaren ’60 van de
vorige eeuw kwamen veel boomstronken naar boven in dit veengebied. Datzelfde gebeurde
ook jaren geleden al bij het turfgraven. Denk maar eens aan de naam “Stobbegat” , de oude
naam van Vegelinsoord.
Piter Westra, schoolmeester in “Gonryp”, heeft in 1857 op verzoek van het “Friesch
Genootschap” een beschrijving van dit dorp gegeven. In deze beschrijving komen ook de
grote boomstammen voor die, vaak na stormen, opgevist werden uit de poel.
In de volgende aflevering zal ik proberen hier een verklaring voor te geven.
A. Boersma
|
